Valët e të nxehtit do të bëhen më të shpeshta ndërsa bota vazhdon të ngrohet, duke sjellë gjasa temperatura të larta e të rrezikshme.
Nxehtësia mund të prekë këdo, por disa grupe vulnerabël, si njerëzit e moshuar dhe foshnjat, rrezikojnë më shumë për dëmtime serioze.
Ja çfarë duhet të dini për efektet e nxehtësisë në trup dhe si të qëndroni të ftohtë.
Çfarë i bën trupit tonë nxehtësia ekstreme?
Ndërsa trupi bëhet më i nxehtë, enët e gjakut hapen. Kjo çon në uljen e presionit të gjakut dhe e bën zemrën të punojë më shumë për të shtyrë gjakun rreth trupit.
Kjo mund të shkaktojë simptoma të lehta, si p.sh. skuqje, kruajtje ose këmbë të ënjtura. Në të njëjtën kohë, djersitja çon në humbjen e lëngjeve dhe kripës dhe, më e rëndësishmja, ndryshon ekuilibri midis tyre në trup.
Kjo, e kombinuar me presionin e ulët të gjakut, mund të çojë në lodhje nga nxehtësia. Simptomat përfshijnë:
marramendje
të përziera
të fikët
ngërçet e muskujve
dhimbje koke
djersitje e rëndë
lodhje
lëkurë të ftohtë, të zbehtë dhe të lagësht
Nëse presioni i gjakut bie shumë, rreziku i sulmeve në zemër rritet.
Pse trupi ynë reagon në këtë mënyrë?
Trupat tanë përpiqen të mbajnë një temperaturë bazë prej rreth 37C pavarësisht nëse jemi në një stuhi dëbore ose në një valë të nxehti. Është temperatura në të cilën trupat tanë kanë evoluar për të punuar.
Por ndërsa moti bëhet më i nxehtë, trupi duhet të punojë më shumë për të mbajtur temperaturën e tij bazë të ulët.
Ai hap më shumë enë gjaku pranë lëkurës për të humbur nxehtësinë ndaj mjedisit tonë dhe fillon të djersitet.
Ndërsa djersa avullohet, ajo rrit në mënyrë dramatike nxehtësinë e humbur nga lëkura.
Si mund të qëndroj i sigurt në vapë?
Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) ka disa këshilla:
Vishni veshje të përshtatshme që janë të lehta dhe të lirshme
Qëndroni në një vend me ajër të kondicionuar sa më shumë që të jetë e mundur. Nëse shtëpia juaj nuk ka ajër të kondicionuar, shkoni në qendra tregtare
Kufizoni aktivitetin në natyrë ose riprogramojeni në kohën kur temperatura është më e ftohtë
Pini shumë lëngje dhe mos pini shumë alkool
Qëndroni në hije, përdorni krem kundër diellit me SPF dhe UVA dhe mbani një kapelë me strehë të gjerë
Kush është më i rrezikuar?
Moshat e vjetra ose disa kushte afatgjata, të tilla si sëmundjet e zemrës, mund t’i lënë njerëzit më pak të aftë për të përballuar tendosjen e nxehtësisë që shkakton në trup.
Diabeti mund ta bëjë trupin të humbasë ujin më shpejt dhe disa ndërlikime të sëmundjes mund të ndryshojnë enët e gjakut dhe aftësinë për të djersitur.
Fëmijët mund të jenë gjithashtu më të prekshëm. Sëmundjet e trurit, të tilla si demenca, gjithashtu mund t’i lënë njerëzit të pavetëdijshëm për nxehtësinë ose të paaftë për të bërë gjë për të.
A vret nxehtësia?
Më shumë se 700 njerëz në SHBA vriten nga nxehtësia ekstreme çdo vit. Shumica e këtyre nga sulme në zemër dhe goditje të shkaktuara nga tendosja e përpjekjes për të mbajtur të qëndrueshme temperaturat e trupit.
Megjithatë, provat sugjerojnë se vdekjet priren të shkaktohen nga temperaturat më të larta në pranverë ose në fillim të verës sesa nga “pika e verës”. Kjo mund të jetë për shkak se ne fillojmë të ndryshojmë sjelljen tonë të përditshme ndërsa vera përparon dhe mësohemi më shumë të përballemi me të nxehtin. /BBC
