Më poshtë do të përpiqemi të shpjegojmë në mënyrë të thjeshtë se si llogariten dëmet pasurore.
Dëmet pasurore llogariten me formula të vendosura nga rregullorja e AMF-së, sipas vendimit të bordit nr. 125/2021.
Si shembull ilustrues marrim personin X, me pagë mesatare prej 830 euro dhe moshë mesatare 42.5 vjet, i martuar dhe me dy fëmijë të mitur.
Mosha dhe paga e personit nuk u zgjodhën rastësisht.
Personi ka moshë dhe pagë mesatare të njëjtë me moshën dhe pagën mesatare të Republikës së Shqipërisë.
DËMI PASUROR
Paaftësia e përkohshme
Si llogaritet paaftësia e përkohshme?
Në këtë rast dëmshpërblimi është diferenca mes pagës së plotë dhe asaj të marrë gjatë raportit mjekësor, deri në 6 muaj. Për të papunët, llogaritja bazohet në pagën minimale. Në çdo rast mbulohen edhe shpenzimet spitalore e farmaceutike të dokumentuara.
Paaftësia e përhershme
Si llogaritet paaftësia e përhershme?
Në këtë rast dëmshpërblimi përllogaritet me një formulë që kombinon të ardhurat vjetore, koeficientët e kapitalizimit të cilët janë fiks dhe të shprehur në tabelat e AMF për secilën moshë në raport me moshën e daljes në pension dhe përqindjen e humbjes së aftësisë, plus shpenzimet mjekësore të provuara.
Dëmi= 9960 (paga vjetore) X 19.93 (koeficienti i kapitalizimit për Meshkuj, mosha 43 në tabelën e AMF) X 50% (sepse 50% ishte shkalla e paaftësisë) X 0.9 (koeficienti i daljes në pension kur nuk je në pension)
Dëmi= 9960 X 19.93 X 50% X 0.9
Dëmi përafërsisht 89 mijë euro
Rasti i vdekjes
Po rasti fatal, vdekja?
Në këtë rast llogaritja bëhet ngjashëm me formulën e paaftësisë së përhershme, vetëm se sipas përqindjeve të miratuara paraprakisht nga AMF, në varësi të personave të tjerë në familje (përveç) të ndjerit, bëhet zbritja e Koeficientit të të ardhurave për vetë nevojat e personit.
Në rastin ilustrues që kemi zgjedhur, personi ka dy fëmijë të mitur dhe bashkëshorten dhe përllogaritet një zbritje 30% si Koeficient i të ardhurave për vetë nevojat e personit, sipas formulës së AMF.
Dëmi = ( 9960 (Të ardhurat personale vjetore) – 30% ( koeficienti i të ardhurave për vetë nevojat e personit X 9960 (të ardhurat personale vjetore)) X 19.93 (koeficienti i shumës së kapitalizuar, fiks në tabelën e rregullores së AMF) X 0.9 (koeficienti i moshës së daljes në pension)
Dëmi afërsisht 125 mijë euro
Përllogaritja e dëmeve pasurore është një proces i qartë dhe i standardizuar sipas rregullores së AMF-së.
Ajo ndryshon sipas pasojës së pësuar, qoftë paaftësi e përkohshme, paaftësi e përhershme, apo vdekje.
Ky sistem siguron transparencë dhe uniformitet në përcaktimin e dëmshpërblimeve në Republikën e Shqipërisë.
