Vitin e kaluar EIOPA (Autoriteti Evropian i Sigurimeve dhe Pensioneve) bëri një anketë për Monitorimin e Tregut të Digjitalizuar, ku u pyetën siguruesit për përdorimin aktual të Inteligjencës Artificiale dhe se si ata presin që kjo të evoluojë në vitet e ardhshme.
Gjatë anketimit u zbulua se kur bëhet fjalë për sigurimin e Jo-Jetës, inteligjenca artificiale po përdoret nga gjysma e të anketuarve dhe rreth 30% të tjerë presin të fillojnë ta përdorin atë në tre vitet e ardhshme.
Kjo është një shifër shumë e madhe.
Kur bëhet fjalë për sigurimin e Jetës, shifrat janë disi më të ulëta, por gjithsesi domethënëse. Këtu, një e katërta e të anketuarve tanë thanë se përdorin IA dhe 40% e tjerë presin të fillojnë ta përdorin atë së shpejti.
Inteligjenca Artificiale sigurisht paraqet mundësi të mëdha për kompanitë e sigurimeve dhe për konsumatorët: procese më të shpejta dhe më efikase, kosto më të ulëta operacionale dhe produkte dhe shërbime të përshtatura për nevojat dhe preferencat e klientëve, shumë prej të cilave mund të aksesohen gjatë gjithë kohës, nga pothuajse kudo.
Por, si me shfaqjen e çdo teknologjie të re, ka edhe sfida.
Nga njëra anë, ka një rritje të rreziqeve kibernetike dhe kështu nevojiten sisteme të fuqishme dhe elastike të IT-së.
Dhe nga ana tjetër, duhet të mbajmë parasysh edhe konsideratat etike: privatësia e të dhënave që çon në praktika të njëanshme ose diskriminuese dhe madje edhe përjashtim financiar.
Pra, kur flasim për Inteligjencë Artificiale, duhet, para së gjithash, të sigurojmë që inovacioni të jetë në interes të njerëzve.
Ndërsa sistemet e IA bëhen më të sofistikuara dhe aplikimi i saj në të gjithë zinxhirin e vlerës vazhdon të zgjerohet, rreziqet do të evoluojnë. Dhe kështu ka nevojë për një përgjigje rregullatore dhe mbikëqyrëse.
Prandaj po shihen reagime të ndryshme që shfaqen në mbarë globin.
EIOPA është duke analizuar atë që nevojitet për të mbikëqyrur më mirë Inteligjencën Artificiale në një mënyrë konvergjente.
Në adresimin e sfidave me të cilat përballen siguruesit, në mënyrë të pashmangshme duhen përpjekje për t’iu përgjigjur pyetjeve më të gjera shoqërore.
Sigurimi bazohet në grupimin e rrezikut, parimi i ndarjes së barrës financiare të humbjeve midis një komuniteti më të madh për të minimizuar ndikimin në çdo individ ose subjekt të vetëm. Kjo lejon më shumë stabilitet dhe drejtësi në shpërndarjen e rrezikut, duke mbajtur kostot e ngjarjeve të papritura të menaxhueshme për të gjithë anëtarët e grupit.
Por si do ta ndryshojnë këtë Big Data?
Ne po kalojmë nga të paturit e idesë për rreziqet individuale në të paturit e kaq shumë të dhënave të grimcuara sa që rreziku individual mund të monitorohet dhe vlerësohet shumë më saktë.
Ndërsa grupet e rrezikut bëhen gjithnjë e më të vogla, dhe ne lëvizim nga probabiliteti drejt sigurisë, çfarë bëhet me sigurimin?
Kjo konsideratë është në themel të debatit etik në lidhje me atë se cilat të dhëna personale duhet të përdoren për të vendosur mbi aksesin në sigurime dhe “të drejtën për t’u harruar” për të mbijetuarit e kancerit. Mënyra se si ne si shoqëri vendosim të vazhdojmë me këtë është shumë e lidhur me kuptimin tonë të ndërsjelljes.
Në këtë kontekst, ndryshimi dhe të dhënat më të hollësishme mund të mbështesin si përjashtimin financiar ashtu edhe përfshirjen financiare. Për këtë arsye duhen përdorur të dhëna më të hollësishme për të mbështetur një sistem më të fortë të kujdesit, një sistem që merr parasysh më mirë rrezikun, pasi kjo i shërben qartë qëndrueshmërisë të përgjithshme, megjithatë nuk duhet të lejojmë që kjo të dëmtojë përfshirjen dhe të jetë në koston e trajtimit të padrejtë të konsumatorëve. Kjo do të thotë t’i kushtohet më shumë vëmendje matjes së përjashtimit dhe përfshirjes, dhe t’i kushtohet më shumë vëmendje përjashtimeve në kontrata, duke i parë gjithmonë këto nga një këndvështrim drejtësie.
Ne mund të rrisim përfshirjen financiare duke qenë më të zgjuar: përmes të ashtuquajturit sigurim parandalues, dhe gjithashtu duke përmirësuar transparencën, duke e bërë më të qartë vlerën e sigurimit cilësor.
Njerëzit duhet të jenë në gjendje të ndajnë të dhënat e tyre, por edhe ta marrin përsëri atë pëlqim, të kenë kontroll dhe t’i besojnë sektorit të sigurimeve me të dhënat e tyre. Debati etik mbi sigurimin ka sigurisht një dimension politik, por siguruesit kanë gjithashtu një zë dhe kjo mund të përforcojë një diskutimin më të gjerë.
Duhet të pyesim kush po paguan për rrezikun? Qeveritë? Individët? Grupet? Dhe kjo është diçka që ne të gjithë duhet të mendojmë për të ecur përpara.
Prioritet e EIOPA-s për Komisionit Evropian:
– Ne duam të shohim plotësimin e boshllëqeve në mbrojtjen ndaj katastrofave natyrore si një prioritet kyç në axhendën strategjike gjatë ciklit të ardhshëm institucional të BE-së.
– Kur bëhet fjalë për boshllëqet e sistemit të pensioneve, ne kemi nevojë për mjete më të mira, për të lejuar një mbledhje më të mirë të të dhënave, thjeshtësi dhe krahasueshmëri që çon në një rritje të ndërgjegjësimit.
– Vizioni i EIOPA-s është të sigurojë që mbikëqyrja të zhvillohet për të reflektuar volumin në rritje të aktivitetit ndërkufitar. Nëse duam të kemi një treg të vetëm të vërtetë për sektorin e sigurimeve, a duhet të kemi gjithashtu më shumë kompetenca mbikëqyrëse apo në të vërtetë më shumë mbikëqyrje në nivel të BE-së?
– Dhe së fundmi, për menaxhimin etik dhe të përgjegjshëm të IA, ne do të vazhdojmë të angazhohemi me Komisionin për të përcaktuar më mirë rolin tonë në kuadrin e qeverisjes së IA. Si autoritet sektorial, shohim një vlerë që EIOPA të ketë një zë, për të bërë që nevojat dhe specifikat e sektorit të sigurimeve të pasqyrohen në udhëzimin që lëshohet.
Çfarë mund të bëni industria e sigurimeve?
Industria e sigurimeve ka dy mundësi kryesore:
– Së pari, të rrisë ndërgjegjësimin e konsumatorëve dhe të fuqizojë vendimmarrjen e mirë-informuar. Flisni për rreziqet, por gjithashtu flisni për përfitimet e sigurimit.
– Së dyti, së bashku ne kemi mundësinë për të rritur konkurrencën evropiane, dhe unë po vendos një theks të fortë tek “evropiane”. A e mbajmë gjithçka ashtu siç është, me një harmonizim minimal dhe me shumëfuqi kombëtare duke konkurruar me njëri-tjetrin brenda BE-së? Apo ndërtojmë një treg të vetëm të vërtetë dhe të fortë që u shërben të gjithë konsumatorëve të BE-së në mënyrë të barabartë, ndërsa konkurrojnë në nivel global?
Kjo është ajo që na nevojitet për një shoqëri që është më elastike ndaj rreziqeve dhe sfidave me të cilat përballemi sot dhe në vitet në vijim.
