Në Shqipëri, valët e të nxehtit dhe temperaturat e larta janë bërë fenomene të zakonshme tashmë.
Por fakti që çdo vit raportohen dhjetëra raste të shtrimit në spital për shkak të goditjes nga nxehtësia, tregon se shumica e njerëzve nuk kanë informacionin e duhur sesi të mbrohen.
Më poshtë gjeni disa informacione dhe këshilla të dobishme për të qëndruar të sigurt gjatë valëve të të nxehtit.
Çfarë është vala e të nxehtit?
Vala e të nxehtit është periudha e verës kur temperatura është shumë më e lartë se mesatarja. Prania e lartë e lagështisë në ajër bëjnë që temperaturat të ndjehen më të larta dhe të jenë më të rrezikshme për shëndetin tonë.
Cilat sëmundje shkaktohen nga ekspozimi ndaj temperaturave të larta?
Në mënyrë që trupi ynë të funksionojë siç duhet, ai duhet të mbajë një temperaturë konstante. Në rastet kur rritet, nxehtësinë e tepërt mundohet ta eliminojë kryesisht me djersë. Megjithatë, kur ka nxehtësi të tepërt në mjedis, ky mekanizëm nuk është i mjaftueshëm për të ulur temperaturën e trupit tonë.
Rritja e temperaturës së trupit tonë mund të shkaktojë dëmtim të trurit dhe organeve të tjera vitale.
Kush është më i rrezikuar?
Të moshuarit, fëmijët e vegjël dhe ata që vuajnë nga sëmundje kronike kardiovaskulare ose të frymëmarrjes janë më të rrezikuar nga temperaturat e larta.
Edhe të rinjtë mund të jenë në rrezik kur luajnë sport ose kryejnë punë të fuqishme fizike gjatë një vere të nxehtë, pinë alkool, nuk mbrohen nga dielli dhe nuk pinë mjaftueshëm lëngje.
Kur rritet rreziku i goditjes nga nxehtësia?
- Kur ka nivele të larta lagështie
- Kur luajmë sport ose kryejmë ndonjë aktivitet tjetër fizik
- Kur konsumojmë alkool
- Kur përdorim ilaçe që shkaktojnë humbje të lëngjeve
- Kur nuk marrim mjaftueshëm lëngje
- Kur jemi obezë
- Kur kemi probleme kardiake ose të frymëmarrjes
Çfarë është djegia nga dielli (lodhja nga nxehtësia) dhe çfarë është goditja nga nxehtësia?
Ekspozimi gjatë valës të të nxehtit mund të shkaktojë simptomat e mëposhtme:
- Dobësi e fortë
- Tendenca për të fikët
- Hipertension
- Dhimbje koke, marramendje
- Ngërçet e muskujve
- Etje e fortë
- Djersitje me lëkurë ndoshta të ftohtë
- Takikardi
- Etj
Mënyrat për t’u mbrojtur nga nxehtësia
Mënyra më e mirë për t’u mbrojtur nga i nxehti është duke zbatuar udhëzimet e mëposhtme:
- shmangni ekspozimin ndaj temperaturave të larta dhe qëndroni në vende të freskëta dhe me ajër të kondicionuar
- shmangni vendet e mbipopulluara
- shtyni punën ose ushtrimet në natyrë
- zvogëloni udhëtimet e panevojshme
- vishni veshje të rehatshme, të lehta, me ngjyra të çelura dhe përdorni kapele dhe syze dielli
- sigurohuni që të jeni të hidratuar në mënyrë adekuate përpara se të dilni nga shtëpia ose nga puna dhe të pini shumë lëngje (ujë dhe lëngje frutash) ndërsa jeni jashtë.
- shmangni alkoolin dhe vaktet e rënda
- sigurohuni që dieta juaj të përbëhet nga ushqime të lehta, fruta dhe perime. Shmangni ushqimet e yndyrshme
- nëse nuk ndjeheni mirë, kërkoni menjëherë një zonë me ajër të kondicionuar, pini shumë lëngje dhe nëse është e mundur bëni një dush të ngrohtë. Përndryshe, aplikoni jastëkë të lagur në kokë dhe qafë.
- nëse vuani nga sëmundje kronike kardiovaskulare ose të frymëmarrjes, tregohuni më të kujdesshëm dhe ndiqni me kujdes udhëzimet e mjekut. Konsultohuni me të për udhëzime të mundshme shtesë të veçanta gjatë sezonit të verës
- mbroni fëmijët e vegjël dhe të moshuarit duke i zhvendosur në zona të freskëta dhe me ajër të kondicionuar. Sigurohuni që ata të mbikëqyren gjatë pikut të të nxehtit
A janë pacientët me probleme të frymëmarrjes në rrezik shtesë në vapë?
Pacientët me probleme të frymëmarrjes si astma dhe sëmundjet pulmonare obstruktive kronike janë në rrezik shtesë gjatë të nxehtit.
Për këtë arsye ata duhet të ndjekin udhëzimet e përgjithshme, të marrin trajtimin e tyre të përditshëm dhe t’u jepen udhëzime të qarta në rast se shfaqin simptoma të tilla si gulçim dhe kollë.
