Në deklaratë theksohet se përkeqësimi i parashikimeve për rritjen ekonomike, inflacioni i lartë dhe rritja e çmimeve të energjisë kanë rritur cenueshmërinë në sektorët financiarë.
Autoritetet Evropiane të Bankave, Letrave me Vlerë dhe Sigurimeve dhe Mbikëqyrjes së Pensioneve po këshillojnë autoritetet kombëtare mbikëqyrëse, institucionet financiare dhe pjesëmarrësit e tregut financiar që të përgatiten për sfidat e ardhshme.
Rimëkëmbja pas pandemisë e ekonomive evropiane është dobësuar për shkak të pushtimit rus të Ukrainës. Lufta e Rusisë kundër Ukrainës dhe pengesat në marrëdhëniet tregtare kanë shkaktuar një përkeqësim të shpejtë të perspektivës ekonomike, duke kontribuar në presionet ekzistuese inflacioniste, duke rritur ndjeshëm çmimet e energjisë dhe të mallrave, duke përkeqësuar çekuilibrat e ofertës dhe kërkesës dhe duke dobësuar fuqinë blerëse të familjeve.
Rreziku i inflacionit afatgjatë dhe stagflacionit është rritur gjithashtu.
Këta faktorë, së bashku me përkeqësimin e perspektivës ekonomike, ndikuan ndjeshëm në
mjedisin me risk të sektorit financiar. Luhatshmëria në tregjet financiare u rrit kudo duke pasur parasysh pasigurinë e lartë. Pas një periudhe të gjatë me norma të ulëta interesi, bankat qendrore po shtrëngojnë politikën monetare. Kombinimi i rritjes së kostove të financimit dhe reduktimit të prodhimit ekonomik mund të ushtrojë presion mbi rifinancimin e borxhit të qeverive, ndërmarrjeve dhe individëve dhe në të njëjtën kohë të ndikojë negativisht në cilësinë e kreditimit të portofolit të kredisë së institucioneve financiare. Rënia e kthimeve reale në mes të inflacionit në rritje mund të bëjë që investitorët të ndërmarrin rreziqe më të mëdha në një kohë kur rritja e normave po shkakton ribalancim të gjerë të portofolit.
Institucionet financiare përballen gjithashtu me sfida të shtuara operacionale lidhur me rritjen e rreziqeve kibernetike dhe zbatimin e sanksioneve kundër Rusisë. Sistemi financiar deri më tani ka qenë elastik pavarësisht rritjes së pasigurisë politike dhe ekonomike.
Lidhur me rreziqet e lartpërmendura, bordi i përbashkët i tre autoriteteve mbikëqyrëse
evropiane këshillon autoritetet kompetente kombëtare, institucionet financiare dhe
pjesëmarrësit e tregut të marrin masat e mëposhtme:
• Institucionet financiare dhe autoritetet mbikëqyrëse duhet të vazhdojnë të jenë të
përgatitura për një përkeqësim të cilësisë së aktiveve (aktive nga bilanci) në
sektorin financiar dhe të monitorojnë zhvillimet, duke përfshirë asetet që janë
përjashtuar nga disa kërkesa rregullatore që lidhen me pandeminë dhe atyre që janë
veçanërisht të ndjeshëm ndaj përkeqësimit të mjedisit ekonomik, si dhe ndaj inflacionit
për shkak të çmimeve të larta të energjisë dhe mallrave.
• Është e qartë se ndikimi i rritjeve të mëtejshme të normave të interesit dhe rritjeve të
mundshme të papritura në primin e rrezikut të institucioneve financiare dhe
pjesëmarrësve të tregut duhet gjithashtu të monitorohen nga afër.
• Institucionet financiare dhe autoritetet mbikëqyrëse duhet të monitorojnë me kujdes
ndikimin e rreziqeve inflacioniste
• Mbikëqyrësit duhet të vazhdojnë të monitorojnë rreziqet me të cilat përballen
investitorët me pakicë, veçanërisht në lidhje me produktet ku konsumatorët mund të
mos jenë plotësisht të vetëdijshëm për shtrirjen e rreziqeve të përfshira, të tilla si kripto-
asetet.
• Institucionet financiare dhe mbikëqyrësit duhet të vazhdojnë të menaxhojnë me kujdes
rreziqet mjedisore dhe kibernetike në mënyrë që ti përgjigjen në mënyrë adekuate
kërcënimeve ndaj sigurisë së informacionit dhe vazhdimësisë së biznesit.
LEXO EDHE: Banka e Shqipërisë rrit përsëri normën bazë, e çon në 2.25%, inflacioni më i lartë sesa pritej
