Sigurime. Online sjell sot në shqip, për lexuesin në gjuhën shqipe, pozicionin zyrtar të publikuar më 4 gusht 2025 nga Insurance Europe, shoqata evropiane e siguruesve, në lidhje me konsultën e Agjendës së Konsumatorit, që Komisioni Evropian është duke zhvilluar së fundmi.
POZICIONIMI I INSURANCE EUROPE
Insurance Europe mirëpret mundësinë për të kontribuar në konsultimin e Komisionit Europian mbi Agjendën e Konsumatorit 2025–2030.
Ky dokument pozicionimi plotëson përgjigjen e dhënë përmes pyetësorit online, për të shtuar më shumë qartësi dhe kontekst në përgjigjet e Insurance Europe.
Sektori i sigurimeve luan rol jetik për konsumatorët në të gjithë Europën. Ai i ndihmon ata të menaxhojnë rreziqet, të rimëkëmben nga ngjarje të papritura dhe të planifikojnë të ardhmen.
Prandaj është thelbësore që Agjenda e re e Konsumatorit të njohë rëndësinë strategjike të sigurimeve, në mënyrë që konsumatorët të përfitojnë plotësisht nga ajo që sigurimet ofrojnë.
Njohja e rolit thelbësor të sigurimeve
Sigurimi është pjesë e jetës së përditshme. 90% e konsumatorëve në BE kanë një formë sigurimi.
Ai ndihmon njerëzit të përgatiten për pension, të mbrojnë kursimet dhe të përballojnë rreziqet e jetës.
Nga drejtimi i makinës te pronësia e një shtëpie apo drejtimi i një biznesi, bota moderne nuk do të funksiononte pa sigurime.
Ato u japin njerëzve më shumë besim dhe siguri financiare.
Përmes produkteve të jetës, shëndetit, pronës apo pensioneve, siguruesit mbështesin individët dhe familjet.
Ata janë aty në momente kritike, si pas një humbjeje apo aksidenti, duke ofruar mbulim, ndihmë dhe shërbime thelbësore.
Siguruesit në Europë paguajnë 2.8 miliardë euro çdo ditë, ose 1 010 miliardë euro në vit, për dëme dhe përfitime.
Kjo ndihmon individë, biznese dhe komunitete të rimëkëmben shpejt. Kjo mbrojtje financiare redukton vështirësitë dhe mbështet jetën e përditshme, prosperitetin dhe rritjen ekonomike.
Kontributi i industrisë së sigurimeve shkon përtej mbrojtjes financiare.
Siguruesit përmirësojnë shërbimet, zhvillojnë produkte inovative, komunikim më të qartë dhe informacion më të aksesueshëm.
Sektori po përshtatet shpejt ndaj transformimit digjital, ndryshimeve klimatike dhe demografisë.
Produkte të reja, si sigurimet kibernetike apo tele-ndihma, tregojnë se si siguruesit po përshtaten me rreziqe të reja dhe nevoja shoqërore.
Shembuj të tillë gjenden në Consumer Hub të Insurance Europe.
Mbrojtja e konsumatorit është në qendër të industrisë së sigurimeve.
Agjenda e Konsumatorit duhet ta njohë këtë dhe të promovojë ndikimin pozitiv të sigurimeve në mirëqenien financiare, përfshirjen dhe qëndrueshmërinë e konsumatorëve veçanërisht përballë sfidave demografike, klimatike dhe ekonomike.
Nevoja për një kuadër të përshtatshëm dhe proporcional
BE-ja ka zhvilluar një kuadër të fortë mbrojtjeje të konsumatorit.
Rregullat për sigurimet janë bërë tepër komplekse, të fragmentuara dhe të vështira për t’u kuptuar nga konsumatorët dhe siguruesit.
Numri i kuadreve ligjore nga 12 ka shkuar mbi 70, koherenca rregullatore ka ardhur në rënie.
Shumë ligje miratohen në mënyrë të veçuar, me objektiva jo të përputhshme, kërkesa të mbivendosura dhe ndryshime të shpeshta, shpesh pa u zbatuar plotësisht reformat e mëparshme.
Shembull është Rregullorja për PRIIPs, që synonte të fuqizonte konsumatorët për investime dhe krahasim produktesh.
Në praktikë, Dokumenti Kyç i Informacionit (KID) është bërë shumë teknik dhe i vështirë për t’u kuptuar. Përpjekjet për ta rregulluar kanë shtuar kompleksitetin, jo qartësinë.
Kjo dëmton konsumatorët. Ndryshimet e vazhdueshme ulin transparencën, e bëjnë të vështirë krahasimin e produkteve dhe dëmtojnë besimin.
Industria mbështet rregullimin cilësor që funksionon në praktikë. Por rregullimi duhet të jetë i përshtatshëm, proporcional dhe i bazuar në prova.
Ligji i BE duhet të marrë parasysh veçoritë e sigurimeve dhe diversitetin e kanaleve të shpërndarjes.
Shpesh ligjet kopjohen nga sektorë të tjerë, pa marrë parasysh karakteristikat e sigurimeve.
Kjo sjell pasoja të padëshiruara. IBIP ofrojnë mbulim biometrik dhe garanci financiare, që mungojnë në produktet e pastra të investimeve.
Këto elemente duhet të shfaqen qartë në KID, që konsumatorët të bëjnë zgjedhje të informuara. Sigurimet shpërndahen përmes kanaleve të ndryshme, agjentë, brokerë, banka, shitje direkte, që rrisin konkurrencën dhe zgjedhjet.
Kuadri i BE duhet të mbështesë këtë diversitet, jo ta kufizojë.
Sigurimi i qasjes së konsumatorëve në produkte inovative
Konsumatorët po përqafojnë zgjidhje digjitale. Industria po përdor teknologji për t’i shërbyer më mirë.
Të dhënat dhe teknologjitë e reja mundësojnë strategji të personalizuara për parandalimin e rrezikut dhe përfshirje më të madhe financiare.
Transformimi digjital dhe integrimi i inteligjencës artificiale ofrojnë mundësi të mëdha.
Me rëndësi është që të vlerësohet nëse rregullat ekzistuese pengojnë inovacionin apo vendosin barriera të panevojshme.
Shembull, propozimi FIDA rrezikon të bëhet tepër kompleks dhe i kushtueshëm.
Për inovacion të bazuar në AI dhe të dhëna, BE duhet të përmirësojë koherencën e kuadrit ligjor.
Shumë instrumente ligjore, nga GDPR te Akti për AI, krijojnë pasiguri.
Siguruesit tashmë janë nën rregullime të forta, duke rrezikuar mbivendosje dhe mospërputhje.
Fuqizimi i konsumatorëve për vendimmarrje të informuar
Industria mbështet rregullimin që mbron konsumatorët. Por kuadri aktual shpesh e bën procesin e sigurimit shumë kompleks.
Shembuj:
-
Shitja e një IBIP të gjelbër me këshillim kërkon teste të shumta, duke marrë deri në 2 orë dhe 14 faqe pyetje. Kjo është e lodhshme për konsumatorin.
-
Detyrimet për informim janë të tepërta. Për një IBIP të gjelbër online, duhen 339 elementë informacioni. Kjo nuk ndihmon, por i ngarkon konsumatorët. Ata kanë nevojë për informacion të qartë, të shkurtër dhe domethënës.
-
Kuadri rregullator nuk ka ecur me digjitalizimin. IDD dhe PRIIPs ende kërkojnë informacion të printuar, që nuk është praktik për epokën digjitale.
Kjo e bën vendimmarrjen më të vështirë. Nevojitet rishikim dhe thjeshtim i kuadrit.
BE duhet të përdorë momentin politik për thjeshtim dhe konkurrueshmëri, si pjesë e diskutimeve të RIS.
Një kuadër i thjeshtuar, i përshtatur me nevojat reale, do të përmirësojë përvojën e konsumatorit dhe do të mbështesë ofrimin e produkteve të përshtatshme.
Vetëm rregullimi nuk mjafton.
Konsumatorët duhet të jenë të pajisur me njohuri financiare. Edukimi financiar është kyç për besim dhe përfshirje.
Ai përfshin edhe ndërgjegjësimin për rreziqet.
Industria e sigurimeve është e përkushtuar në këtë drejtim, me iniciativa në shumë shtete. Por edukimi është përgjegjësi e përbashkët.
Politikëbërësit e BE duhet të mbështesin strategjitë kombëtare për edukim financiar. Rregullimi dhe edukimi duhet të ecin bashkë.
